Zagadki grudzień

Polskie miejscowości o ciekawych i oryginalnych nazwach. Jak się nazywają?

1. Wieś położona w województwie zachodniopomorskim, w gminie Wałcz. Przepływa przez nią rzeka Piława, która należy do jednej z najbardziej popularnych rzek spływowych w Polsce. Wieś otoczona jest lasami i jeziorami, co sprzyja turystyce. Nazwa tej wsi brzmi tak samo, jak nazwa jednego z państw europejskich.

2. Wieś położona 10 km na południe od Żnina, na przesmyku między 3 jeziorami. To właśnie ciekawemu położeniu zawdzięcza swą nazwę. Słynie z wielu cennych atrakcji turystycznych: Muzeum Kolei Wąskotorowej, ruin zamku obronnego z XIV wieku, neogotyckiego kościółka z XIX wieku, dworku klasycystycznego z XIX wieku oraz grobu Walentego Szwajcera (odkrywcy osady w Biskupinie) na miejscowym cmentarzu.

3. Miasto w woj. mazowieckim, w powiecie wołomińskim. Prawa miejskie uzyskało w 1967 r. W herbie miasta znajduje się bóbr. Przez miejscowość przepływa rzeka Cienka, dopływ Rządzy.

4. Wieś położona w województwie mazowieckim, w gminie Kozienice. Leży na terenie Puszczy Stromeckiej, u ujścia rzeki Radomki do Wisły. Nadanie nazwy prawdopodobnie związane było z przeganianym niegdyś tędy bydłem, z Rusi Halickiej na Śląsk.

5. Duża wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim. Nazwę swą zawdzięcza pewnym owadom, które znajdują się w jej herbie. Do zabytków można zaliczyć drewniany wiatrak z XIV wieku i dwa kamienne słupy z XIX wieku. W tej miejscowości urodziła się aktorka Aleksandra Justa.

6. Wieś leżąca w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim. Obecna nazwa ustaliła się w XIX w. Pochodzi od warkocza plecionego z korzeni sosnowych, wykorzystywany do umacniania brzegów jezior i rzek przez mieszkańców. Miejscowość jest pięknie położone na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego, nad rzeką Brdą i Jeziorem Karsińskim, sąsiadują z Parkiem Narodowym Bory Tucholskie. Pod koniec 2004 roku powstał tam Kaszubski Dom Rękodzieła Ludowego, w którym eksponowane są pamiątki i dobra kulturowe kaszubskiej wsi.

Odpowiedzi do zagadek - listopad

O jakim parku narodowym mowa?
1. Denali
2. Yellowstone
3. Serengeti
4. Kanha/Bandhavgarh
5. Kakadu
6. Krugera

Dane statystyczne

Dane statystyczne to jedno z najważniejszych źródeł informacji geograficznej. Dzięki nim można przeanalizować wiele zjawisk społecznych i gospodarczych, wyciągnąć wnioski czy dokonywać porównań. W Polsce dane statystyczne publikuje Główny Urząd Statystyczny na swojej stronie internetowej www.stat.gov.pl lub w postaci książkowej np. Rocznika Statystycznego Rzeczpospolitej Polskiej. Ciekawą stroną prezentującą dane  o naszym kraju jest polskawliczbach.pl. Można tam znaleźć bardzo szczegółowe informacje, opracowane w sposób przejrzysty i przystępny. Z kolei światowe statystyki, w formie ciekawostek prezentuje strona www.worldometers.info. Szczegółowe informację dotyczące poszczególnych państw oraz całego świata, można znaleźć na stronie GUS-u, w dziale statystyka międzynarodowa. Dane statystyczne to prawdziwa kopalnia wiedzy na temat otaczającego nas świata. Warto z niej korzystać.

Wenecja pod wodą

Kilkanaście dni temu media informowały o jednej z największych powodzi jaka dotknęła  Wenecję na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Poziom wody sięgnął 187 cm i był drugim, najwyższym w historii miasta. Powodzie w Wenecji nie są jednak rzadkością. To wynika z wyjątkowej lokalizacji tego miasta. Wenecja bowiem położona jest na 118 wyspach, które położone są w środku laguny zamykającej Zatokę Wenecką. Wyspy połączone są licznymi kanałami, które stanowią jedną z największych atrakcji miasta. Niestety na skutek osuszania terenu zajętego pod budowę miasta, jego teren zapada się. W ciągu stulecia Wenecja teren obniżył się aż o 23 cm. Powodzie są również wynikiem dużych pływów i spiętrzania wody przez wiatr Sirocco wiejący w basenie Morza Śródziemnego. Podczas szczególnie wysokiej wody nie pomagają nawet ruchome zapory, które mają chronić to wyjątkowe i piękne miasto.

Zagadki listopad

O jakim Parku Narodowym mowa?

1. Obejmuje obszar wokół najwyższego szczytu Ameryki Północnej, gdzie znajdują się różnorodne tereny typowe dla Alaski: tajga, tundra, jeziora, aż po lodowce i wieczne śniegi; ogromna obfitość zwierzyny: karibu, łosie, owce Dalla, niedźwiedzie, wilki, lisy polarne, jeżozwierze oraz 160 gatunków ptaków

2. Najstarszy park narodowy na świecie, jego teren został ukształtowany po gigantycznych erupcjach ok. 0,6 mln lat temu. Znajduje się tam ponad 180 gejzerów, wulkany błotne oraz tysiące gorących źródeł zasilających rzeki i jeziora. Wśród fauny łatwe do napotkania niedźwiedzie, łosie, bizony i świstaki

3. Najsłynniejszy Park Narodowy Tanzanii, obejmujący pokrytą sawanną równinę pełną zwierząt; samych tylko gnu jest ponad 2 mln, licznie występują również zebry, antylopy, gazele, a także lwy i hieny

4. Jeden z najsłynniejszych Parków Narodowych Indii, jego sceneria została wykorzystana przez Kiplinga w „Księdze Dżungli”. Obszar pokryty w większości tropikalnym lasem, są także tereny trawiaste oraz wiele rzek i strumieni; dzięki wysiłkom udało się zwiększyć populację wielu zagrożonych gatunków, min. tygrysów, lampartów i gaurów (bawołów indyjskich)

5. Obejmuje wyjątkowo cenny przyrodniczo, bagnisty obszar w północnej Australii, siedziba ok. 250 gatunków ptaków i ok. 1000 gatunków roślin; na terenie parku znajdują się prehistoryczne malowidła naskalne.

6. Jeden z największych i pod względem różnorodności fauny, najbogatszy z parków narodowych Afryki. Występują tam m. in. słonie, lwy, żyrafy, nosorożce i hipopotamy. Położony na terenie RPA, a jego nazwa pochodzi od nazwy założyciela.

Odpowiedzi do zagadek - pażdziernik

Nad jakimi rzekami leżą poniższe miasta:

a) Dunaj

b) Kongo

c) Rzeka Świętego Wawrzyńca

d) Potomac

e) Tyber

f) Sekwana

Poziomice i mapa hipsometryczna

Poziomice to linie na mapie, które łączą punkty o jednakowej wysokości nad poziomem morza, czyli wysokości bezwzględnej. Inaczej nazywa się je izohipsami. Dzięki poziomicom możemy ukazać ukształtowanie powierzchni jakiegoś obszaru, obliczyć wysokość względną między dwoma punktami, czy dowiedzieć się, który stok jest mniej lub bardziej stromy. Ciekawostką jest to, że istnieją formy terenu, których nie da się przedstawić za pomocą mapy poziomicowej. Są nimi min. strome klify czy ściany wąwozów. Je oznacza się specjalnymi znakami kartograficznymi. 

Jeżeli do wyrysowanych na mapie poziomic dodamy barwy, to powstanie nam mapa hipsometryczna. Pozwala ona od razu określić zróżnicowanie terenu, bowiem odpowiednie barwy są przypisane poszczególnym formom terenu. Kolorem zielonym oznacza się niziny, kolorem żółtym wyżyny, a odcieniami czerwieni i brązu góry. 

Wykorzystując poziomice i odpowiednie barwy, uczniowie klasy piątej wykonali modele form terenu. Oto, jak się one prezentują. 

Zagadki pażdziernik

Nad jakimi rzekami leżą poniższe miasta?

a) Budapeszt

b) Kinszasa

c) Montreal

d) Waszyngton

e) Rzym

f) Paryż

Nowe odkrycie NASA

Naukowcy z NASA twierdzą, iż na jednym z księżyców Saturna mogą istnieć organizmy żywe. Dokładnie mówiąc, są to związki organiczne, które wchodzą w skład białek, a więc są materiałem budulcowym żywych organizmów. Odkrycie to było możliwe dzięki pracy sondy Cassini, która  okrążyła księżyc trzykrotnie i skończyła swoją pracę w 2017 r.  
Księżyc ten nazywa się Enceladus i jest szóstym, co do wielkości satelitą Saturna. Nie jest on dużym obiektem, bo jego średnica wynosi 500 km, czyli jest siedem razy mniejsza od ziemskiego księżyca. Enceladus jest księżycem lodowym, ale jego powierzchnię urozmaicają liczna kratery i gejzery. 

Odpowiedzi do zagadek - wrzesień

Rozpoznaj poniższe cieśniny i zatoki
1. Cieśnina Magellana
2. Zatoka Lwia
3. Cieśnina Beringa
4. Cieśnina Bosfor
5. Zatoka Meksykańska
6. Zatoka Biskajska

Zagadki wrzesień

Rozpoznaj poniższe cieśniny i zatoki

1. Cieśnina ta oddziela Ziemię Ognistą od Ameryki Południowej. Żegluga w tej cieśninie jest niebezpieczna ze względu na silne wiatry, sztormy, częste mgły oraz obfitość wysepek i raf.

2. Zatoka będąca częścią Morza Śródziemnego, do której uchodzi rzeka Rodan. Głównym portem zatoki jest Marsylia.

3. Cieśnina oddzielająca Azję od Ameryki Północnej. Przez jej środek przebiega linia zmiany daty.

4. Cieśnina łącząca Morze Czarne z Morzem Marmara. Jest dawną doliną rzeczną o stromych i wysokich brzegach. Posiada liczne zatoki – nad największą z nich – zatoką Złoty Róg, leży Stambuł.

5. Zatoka, która leży w zachodniej części Oceanu Atlantyckiego, na wybrzeżu Ameryki Północnej, pomiędzy półwyspami: Florydą i Jukatanem. Położona jest na szlaku niszczycielskich cyklonów tropikalnych, które pojawiają się w jej rejonie latem i jesienią.

6. Jest otwartą zatoką na Oceanie Atlantyckim, rozdziela wybrzeże Francji i Półwysep Iberyjski. Tu uchodzą rzeki Loara i Garonna. Na jej wodach rozwija się rybołówstwo min. sardynek, sardeli, tuńczyków oraz hodowla ostryg. 

 

Kolejny rok szkolny z zagadkami

Drodzy uczniowie!

Witam Was po wakacyjnej przerwie i zachęcam do rozwijania geograficznych zainteresowań. Podobnie, jak w ubiegłym roku, co miesiąc będę zamieszczać zestaw sześciu zagadek dotyczących różnych zagadnień geograficznych. Waszym zadaniem, korzystając z dostępnych źródeł wiedzy jest je odgadnąć. Rozwiązania należy mi dostarczyć na kartce wraz z podanym imieniem i nazwiskiem. Na odpowiedzi czekam do końca miesiąca, w którym pojawił się dany zestaw zadań. Za każdy poprawnie rozwiązany zestaw zagadek uczeń może otrzymać maksymalnie sześć plusów, czyli ocenę celującą (liczba plusów odpowiada ilości poprawnych odpowiedzi). Plusy uzyskane w kolejnych miesiącach sumują się. 
Powodzenia!

Odpowiedzi do zagadek - maj

Co to za jezioro? W jakim kraju jest położone?

1. Argentino, Argentyna

2. Galilejskie, Tyberiadzkie, Genezaret, Izrael

3. Kozjak, Chorwacja

4. Kraterowe, USA

5. Manitou, Kanada

6. Salton, USA

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"
Ciekawe miejsca w Iranie. O czym mowa?

1. Bam

2. Cieśnina Ormuz

3. Wielka Pustynia Słona

4. Demawend

5. Persepolis

6. Pustynia Lota

Zagadki maj

Jakie to jezioro? W jakim kraju jest położone?

1. Wprost do tego jeziora spływają stale i stosunkowo szybko lodowce, min. Moreno o grubości 60m, od którego nieustannie odrywają się bryły lodu; przeciętnie co 4 lata jedno z odgałęzień jeziora jest przegradzane przez lodowiec i podwyższa swój poziom (nawet do 38 m) – aż do spektakularnego przełamania przegrody

2. Najniżej położone jezioro słodkowodne, zasilane przez wody Jordanu, który również odwadnia jezioro (płynąc dalej do Morza Martwego); w jeziorze żyje kilkanaście gatunków ryb, w tym endemiczna „ryba Św. Piotra”

3. Największe z 16 Jezior Plitwickich, położonych wśród wapiennych skał i połączonych ze sobą dziesiątkami wodospadów; bardzo duża przezroczystość wody - ok. 8m

4. Malowniczo położone wśród gór, o intensywnie błękitnej wodzie; największe jezioro kraterowe na świecie – leży w kalderze wulkanu Mt Mazama, który 6900 lat temu wybuchł z gigantyczną siłą.

5. Największe na świecie jezioro położone na wyspie (Manitoulin, 2766 km²) znajdującej się na jeziorze Huron.

6. Powstało na skutek przerwania wałów i wylewu rzeki Kolorado na solnisko położone w depresji sięgającej 85 m p.p.m. Jego zasolenie jest zbliżone do zasolenia wody morskiej. Jest to największe z jezior naturalnych, którego świadkami powstania byli ludzie.

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"

Ciekawe miejsca w Iranie. O czym mowa?

1. Miasto położone w południowo –wschodniej części kraju. Założone zostało w czasach dynastii Sasanidów. Cytadela zniszczona w 2003 roku przez trzęsienie ziemi jest przykładem średniowiecznego miasta zbudowanego tradycyjną metodą nakładania warstw błotnych. Miasto wpisane jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

2. Cieśnina łącząca dwie zatoki: Perską i Omańską. Mimo niedużej szerokości, cieśnina ma strategiczne położenie. Jest bowiem jedynym szlakiem morskim, którym odbywa się transport ropy naftowej z państw Zatoki Perskiej.

3. Pustynia położona w środkowej części Wyżyny Irańskiej. Jej powierzchnia wynosi ok. 77 tys. km² . W jej obrębie spotyka się słone, okresowo wysychające bagna, zwane takirami. Pustynia zajmuje ok. 40% powierzchni kraju.

4. Najwyższy szczyt kraju będący wygasłym wulkanem, o wysokości 5604 m n.p.m. Na jego szczycie widoczne są niewielkie lodowce.

5. Ruiny starożytnego miasta w południowo – wschodniej części kraju to dawna stolica dynastii Achemenidów. Na rozkaz króla Dariusza I powstał w mieście pałac. Ze względu na monumentalny charakter ruin, nawiązujący do wzorców mezopotamskich, jest to jedyny w swoim rodzaju obiekt archeologiczny.

6. Pustynia we wschodniej części kraju, zajmuje powierzchnię ok. 80 tys. km² .W niektórych jej częściach spotyka się wydmy – barchany.  

Ocieplenie klimatu i jego skutki

Gospodarcza działalność człowieka, a zwłaszcza rabunkowa gospodarka leśna przyczyniają się do zmniejszenia terenów zajmowanych przez lasy. Ma to szereg negatywnych konsekwencji dla środowiska przyrodniczego całej planety. Jedną z nich, być może największą, jest zwiększona ilość dwutlenku węgla w atmosferze, która prowadzi do podniesienia temperatury powietrza na Ziemi.  W wyniku tego, topią się lodowce i podnosi się poziom wód wszechoceanu. Taka sytuacja z kolei jest zagrożeniem dla obszarów położonych niewiele ponad poziomem morza. Miejscami, które mogą zniknąć z powierzchni Ziemi są np. Wyspy Tuvalu leżące pomiędzy Australią i Hawajami czy chętnie odwiedzane przez turystów Malediwy. Wystarczy, że poziom wody podniesie się o niecały metr, by 80% wysp tego archipelagu zatonęło. Chcąc zachować te wyjątkowe miejsca dla przyszłych pokoleń, musimy zadbać o to, by nie wycinać nadmiernie lasów i dbać o ekosystem Ziemi. 

Źródło zdjęć: Internet

Odpowiedzi do zagadek - marzec

Rozpoznaj ciekawostki ze świata

1. Djavolja Varoš

2. Euroazjatycka Unia Gospodarcza

3. Popocatepetl

4. Aleja Wulkanów

5. Kodeń

6. Dolina Rospudy

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"
Rozpoznaj miasta Czech

1. Brno

2. Ołomuniec

3. Liberec

4. Kromieryż

5. Pilzno

6. Ostrawa

Zagadki marzec

Rozpoznaj ciekawostki ze świata

1. Miasto nazywane „Miastem Diabła”, położone w południowo – zachodniej Serbii, tuż przy granicy serbsko – kosowskiej.

2. Organizacja powstała 1 stycznia 2015 roku. Tworzą ją Rosja, Kazachstan, Białoruś i Armenia. W roku 2015 dołączył jeszcze Kirgistan. W Moskwie będzie jej siedziba, w Mińsku sąd, a w Astanie instytucja regulująca finanse.

3. Wulkan położony ok. 90 km na południowy – zachód od stolicy Meksyku. Jest to drugi co do wielkości szczyt w Meksyku o wysokości 5452 m n.p.m. Wulkan odnotowuje zwiększoną aktywność od 1994 roku, a jedna z większych erupcji miała miejsce w 2012 roku.

4. Region w Ekwadorze, którego charakterystycznym elementem krajobrazu są położone w linii północ – południe 84 wulkany. Do najbardziej znanych należą min. Cotopaxi i Chimborazo. Większość z nich osiąga wysokość powyżej 5 tys. m n.p.m.

5. Miasto w którym powstała pierwsza w Polsce i na świecie pionowa elektrownia wiatrowa. Jest ekologiczna, cicha, wydajna i bezpieczna, a co najważniejsze nie emituje szkodliwych dla środowiska ultradźwięków. Wynalazcą elektrowni jest polski inżynier Waldemar Piskorz.

6. Obszar chronionego krajobrazu o powierzchni 25,2 ha na skraju Puszczy Augustowskiej, przylegający od północy do miasta Augustowa. Występują tam rzadkie gatunki roślin i zwierząt. Rośnie min. 20 gatunków przedstawicieli rodziny storczykowatych w tym miodokwiat krzyżowy, roślina wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin Ginących, poza tym obszarem nie występująca nigdzie na świecie.

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"

Rozpoznaj miasta Czech

1. Najważniejszy ośrodek Moraw południowych, drugie co do wielkości miasto Czech.

2. Miasto posiadające od 1253 roku status miasta królewskiego. Było przez setki lat do wojny trzydziestoletniej (1642 r.) drugim po Pradze ośrodkiem miejskim w Czechach i stolicą Moraw.

3. Jedno z najbardziej dynamicznie rozwijających się miast Czech w ostatnich latach. Leży nad Nysą Łużycką i jest ważnym ośrodkiem sportów zimowych.

4. Miasto położone nad rzeką Morawą, liczące ok. 29 tys. Mieszkańców. W mieście tym znajduje się kilka obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Są to: Pałac Arcybiskupi, Ogród Zamkowy i Ogród Kwiatowy.

5. Miasto w zachodnich Czechach znane z piwa i znajdujących się tam zakładów samochodowych marki Skoda.

6. Miasto leżące u ujścia dwóch rzek: Opawy i Ostrawicy, przy północnym wejsciu do Bramy Morawskiej.

Odpowiedzi do zagadek - luty

O jakim miejscu mowa?

1. Chocz

2. Dżakarta

3. Singapur

4. Uszguli

5. Stambuł

6. Konya

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"

Państwo i zagadki z nim związane

1. Chile

2. Chuquicamata

3. Atacama

4. Antofagasta

5. Punta Arenas

6. Ojos de salado

Kenia - raj dla turystów

Kenia to wyjątkowy kraj, który corocznie odwiedzają rzesze turystów, zwłaszcza z Europy czy Stanów Zjednoczonych. Tam środowisko naturalne zostało mocno przekształcone przez człowieka i dla tych ludzi wyjazd do Kenii, to jak wyprawa do innego świata. Turyści podczas safari mogą podziwiać liczne zwierzęta w  ich naturalnym środowisku, min. tzw. wielką piątkę, czyli słonie, nosorożce, bawoły, lamparty i lwy. Sprzyja temu olbrzymia bioróżnorodność - występuje tam ponad 320 gatunków ssaków i ponad 1100 gatunków ptaków. Podczas takich wypraw można także oglądać wioski Masajów - koczowników żyjących na tych terenach. Kenia oferuje turystom także szerokie, piaszczyste plaże nad Oceanem Indyjskim, liczne parki narodowe (27) oraz urozmaicony krajobraz.

Zagadki luty

O jakim miejscu mowa?
1. Miasto w województwie wielkopolskim, które otrzymało prawa miejskie 1 stycznia 2015 roku.

2. Stolica jednego z państw Azji, której 40% powierzchni leży poniżej poziomu morza i w związku z tym zagrożona jest zalaniem. Duża powódź nawiedzała to miasto w 2007 roku i przyniosła wielkie straty materialne, a choroby związane z powodzią dotknęły 190 tysięcy osób.

3. Miasto – państwo nazywane „Szwajcarią Azji” , które imponuje futurystyczną zabudową, schludnością i nieopisaną sterylnością. Stosuje się tam wysokie kary za śmiecenie, a nawet wyrzucenie gumy do żucia.

4. Najwyżej położone miasto w Europie, leżące w Gruzji na wysokości 2200 m n.p.m

5. Miasto połączone w październiku 2013 roku kolejowym tunelem Marmaray o długości 13,6 km, w tym pod morzem 1,4 km, poprowadzonym na głębokości 56 m, co jest światowym rekordem.

6. Jedno z najbardziej religijnych i konserwatywnych miast Turcji. Jest ono dla tureckich muzułmanów tym, czym Częstochowa dla polskich katolików. Ok. 50 r. n. e. zatrzymywał się w tym mieście św. Paweł i wtedy był to jeden z największych ośrodków chrześcijaństwa.

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"

Wszystkie poniższe zagadki dotyczą jednego tajemniczego i ciekawego państwa.

Odgadnij jego nazwę i odszukaj ciekawostki z nim związane.

1. Państwo określane przez poetę Pablo Nerudę „chudym krajem”. W najszerszym miejscu ma ono bowiem 355 km, a długość jego linii brzegowej wynosi 4300 km.

2. Jedna z największych na świecie kopalni odkrywkowych miedzi.

3. Najsuchsza pustynia świata.

4. Czwarte pod względem wielkości miasto, leżące na północy tego kraju. Jest to główny port dla eksportu surowców mineralnych.

5. Miasto na południu kraju, położone nad Cieśniną Magellana. W języku hiszpańskim jego nazwa oznacza „przylądek piaszczysty”. Często uznawane za położone najbardziej na południe miasto świata. 

6. Najwyższy wulkan na Ziemi będący najwyższym szczytem kraju o wysokości 6893 m n.p.m. 

Odpowiedzi do zagadek - styczeń

Rozpoznaj ciekawostki ze świata

1. Jan Kubary

2. Sampany

3. Tajlandia

4. Drzewo tekowe

5. Phuket

6. Puna/ Paramo

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"

Ciekawostki ze świata

1. Ukerewe

2. Litwa

3. Jurta

4. Sari

5. Mexico City

6. Nanga Parbat

Dlaczego lot z Warszawy do Nowego Jorku jest dłuższy niż z Nowego Jorku do Warszawy?

Analizując długość lotów transoceanicznych można rzeczywiście zauważyć, że lot z Polski do Stanów Zjednoczonych jest dłuższy niż lot w przeciwną stronę. Dlaczego? Wyjaśnieniem tej sytuacji są prądy strumieniowe, czyli bardzo silne, stosunkowo wąskie (ok. 2 km) pasma wiatrów występujące w górnej części troposfery, mniej więcej na wysokości 9-12 km. Wieją one z zachodu na wschód z prędkością dochodzącą do nawet 500 km/h. Formują się one na granicy sąsiadujących ze sobą, mas powietrza o zróżnicowanej temperaturze. Istnieją dwa główne prądy strumieniowe w szerokościach polarnych obydwu półkul i dwa mniejsze - położone po obu stronach równika. 

Lokalizacja prądów strumieniowych ma duże znaczenie dla linii lotniczych. Wykorzystanie takiego prądu przy locie na wschód skraca jego czas, podczas gdy natrafienie na niego przy locie na zachód wydłuża czas i powoduje zwiększone zużycie paliwa. 

Całkowite zaćmienie Księżyca

W poniedziałkowy poranek tj. 21 stycznia mogliśmy oglądać na niebie niecodzienne zjawisko, całkowite zaćmienie Księżyca. Było ono ostatnim całkowitym zaćmieniem naszego satelity w tej dekadzie. Kolejne będzie można zaobserwować dopiero we wrześniu 2025 roku. Do zaćmienia Księżyca dochodzi wtedy, gdy Ziemia znajdzie się pomiędzy Słońcem, a Księżycem i będący w pełni Księżyc „wejdzie” w stożek cienia Ziemi. Zjawisko to jest rzadsze niż zaćmienie Słońca i może wystąpić tylko trzy razy w ciągu roku, kiedy zaćmienie Słońca przy sprzyjających warunkach możemy obserwować nawet pięć razy w roku.

Zagadki styczeń

Rozpoznaj ciekawostki ze świata

1. Polski podróżnik, który należał do najważniejszych badaczy Mikronezji. Spędzając dni z mieszkańcami tych wysp zajmował się etnografią, przyrodą, archeologią i kartografią, a także badaniem języków tubylców. Jego pracę w tym regionie upamiętnienia nazwa szczytu na Nowej Gwinei.
2. Pływające domy, czyli łodzie mieszkalne, które służą równocześnie do przewozu towarów lub połowu ryb. Używane są na rzekach Dalekiego Wschodu i Półwyspu Indochińskiego. Mieszkańcy takich nawodnych „osiedli” spędzają w nich często całe życie, nie opuszczając łodzi od narodzin aż do śmierci.
3. Azjatyckie królestwo, które na mapie kształtem przypomina głowę słonia z długą trąbą.
4. Drzewo z rodziny jasnotowatych występujące w południowej i południowo – wschodniej Azji. Osiąga ono ponad 40 metrów wysokości i wiek ponad 200 lat. Ciężkie, brunatne drewno wykorzystuje się do budowy statków oraz w meblarstwie. Największymi producentami tego drewna są: Myanmar, Indie i Tajlandia.
5. Największa wyspa Tajlandii porośnięta gajem oliwnym, perła tropikalnych kurortów. Zniszczona bardzo mocno przez tsunami 26.12.2004 roku.
6. Formacja roślinna w Andach składająca się z sucholubnych traw i krzewinek.

Zagadka konkursowa z cyklu "Jak dobrze znasz Ziemię?"

Ciekawostki ze świata

1. Największa wyspa na Jeziorze Wiktorii.
2. Kraj sąsiadujący z Polską, który 1 stycznia 2015 roku wstąpił do strefy euro.
3. Przenośne namioty ze skóry lub tkanin na drewnianym stelażu używane przez koczownicze narody pasterskie środkowej Azji. Spełniają one trzy podstawowe warunki: dobrze chronią przed deszczem i zimnem, są proste w montażu, a po złożeniu łatwo je transportować na grzbietach zwierząt.
4. Tradycyjny strój każdej Hinduski, czyli owijana wokół ciała tkanina, która może mieć nawet dziewięć metrów długości. Jej założenie nie wymaga użycia sprzączek czy guzików, trzyma się dzięki węzłom.
5. Jedno z największych miast na świecie, które zostało zbudowane na zasypanym jeziorze. Grunt jest bardzo grząski i niebezpieczny podczas trzęsień ziemi. Kiedyś nazywane było Miastem Pałaców oraz Miastem Nadziei.
6. Szczyt w Himalajach o wysokości 8126 m n.p.m. Jest jednym z dwóch niezdobytych zimą ośmiotysięczników.

Odpowiedzi do zagadek - grudzień

O jakim regionie geograficznym mowa?

1. Tyrol

2. Andaluzja

3. Bawaria

4. Bretania

5. Transylwania lub Siedmiogród

6. Akwitania

Rozpoznaj niewielkie państwa świata

1. Malediwy

2. Saint Kitts i Nevis

3. Wyspy Marshalla

4. Tuvalu

5. Grenada
6. Bahrajn